Waarom betalen wij niet minder als bedrijven goedkoper produceren?
De Loecker en Eeckhout keken ‘heel simpel’ naar het verschil tussen de kosten die Amerikaanse bedrijven maken voor een product en de prijs die ze ervoor rekenen. En wat blijkt: dat verschil wordt schrikbarend snel groter in zo’n beetje alle sectoren. Niet omdat de prijzen zo rap stijgen, maar omdat het steeds minder kost om die producten te maken. En van dat voordeel zien de mensen die de producten kopen vrijwel niets terug.
Hun onderzoek naar Europese bedrijven loopt nog. ,,Maar”, zeggen ze op voorhand, ,,we zien hier dezelfde patronen.”
“Omdat er niet voldoende concurrentie is om bedrijven te dwingen hun kostenvoordeel aan de consument door te spelen”, zegt De Loecker. ,,In bijna alle sectoren zien we dat steeds minder bedrijven actief zijn, die wel steeds groter worden. Het aantal overnames rijst de laatste jaren de pan uit. Tegelijkertijd daalt het aantal nieuwkomers in sectoren die de gevestigde spelers uitdagen. Tel daarbij op dat de winstmarges van die grote bedrijven een veelvoud zijn van die van twintig jaar geleden en er moet wel sprake zijn van marktmacht.”
Maar volgens De Loecker is er veel meer aan de hand dan dat spullen niet goedkoper worden. Hij is deze week op de Erasmus Universiteit om een bomvol zaaltje Rotterdamse economen te vertellen hoe die marktmacht uitpakt in de oliesector.
“In ons allernieuwste onderzoek, waar we nog volop mee bezig zijn, kijken we naar wat die marktmacht veroorzaakt in termen van loonongelijkheid op de werkvloer. Daar zit de grootste pijn. Het hogere management krijgt vaak een deel van de bedrijfswinst uitbetaalt, terwijl de ‘gewone’ werknemers het van loongroei moeten hebben. De winsten groeien dus hard, maar in veel westerse landen stagneren de lonen. Ook in Nederland zou er ruimte voor loongroei moeten zijn, maar als een steeds kleinere groep bedrijven meer macht krijgt, dan hebben vakbonden het moeilijk.”
Zie je die macht van grote bedrijven ook opduiken in de politieke lobby? We zagen deze week hoe de dividendbelasting werd afgeschaft en de winstbelasting omlaagging.
“Overheden doen van alles om die grote bedrijven naar zich toe te trekken. Dat is van alle tijden. Maar als alle overheden dat doen, krijg je een race naar de bodem waarbij de bedrijven de lachende derde zijn. Als je als enige overheid een hoge winstbelasting aanhoudt, dan zie je veel bedrijven vertrekken of niet eens komen. Dat grote bedrijven goed zijn voor de werkgelegenheid en een kenniseconomie in een land, is meestal wel juist. Zeker in jullie open economie moet het bedrijfsleven concurrerend kunnen zijn.”
Dat gezegd hebbende, is het zeker denkbaar dat bedrijven effectiever kunnen lobbyen als ze meer marktmacht hebben. Hun stem weegt zwaarder en ze hebben het geld voor een dure lobby.
Wat zijn typische bedrijven of sectoren waar je kunt zien dat die marktmacht groeit?
“De meeste mensen denken dan gelijk aan techreuzen als Apple en Google. Maar het punt is: ze zijn overal, in alle sectoren. In de farmaceutische industrie, maar ook veel in business-to-business. Bedrijven waar we vaak nog nooit van hebben gehoord. Het valt ook niet direct op. Je betaalt niet ineens tien keer zoveel voor een product, maar eerder 10 procent meer. Het punt is dat die bedrijven steeds kostenefficiënter opereren, maar die lagere kosten niet doorgeven aan de klant.”
Een bedrijf als Facebook is misschien machtig, maar wel gratis.
“Bij netwerkbedrijven als Facebook en Google zit de betalende klant aan de andere kant. De adverteerders betalen het product. Hier is het probleem vooral dat de bedrijven die de inhoud leveren, journalisten bijvoorbeeld, in de verdrukking dreigen te raken tussen het netwerkbedrijf en de adverteerder.”
Waarom grijpt de competitieautoriteit niet in?
“Het lijkt erop dat in Europa veel meer wordt ingegrepen dan in Amerika. Maar het aantonen van marktmacht is erg lastig. We zijn nu begonnen met het registreren van het groeiende verschil tussen prijzen en de kosten die bedrijven maken. Het is een begin.”
Grote multinationals trekken alle macht naar zich toe. Het mkb, werknemers en consumenten hebben het nakijken. Dat concluderen de Vlaamse economen Jan De Loecker en Jan Eeckhout in een nieuwe studie.
Eigenlijk is het steeds weer hetzelfde liedje. Met geld maak je geld. Er gaat een steeds groter deel van de koek naar degenen die het kapitaal beschikbaarstellen, en naar degenen die hoog in de boom zitten. Heb je een gewone baan in loondienst, of ben je kleine zelfstandige, of werk je op contractbasis, dan blijft je inkomen toch altijd bescheiden. Hoe hard je ook werkt! Hoeveel stress je ook ervaart!
Bij X-ense hebben we dat anders geregeld. Het moederbedrijf stelt jou als zelfstandige in staat om een inkomen op te bouwen waar je goed van kunt leven. Sterker nog, als je de smaak te pakken krijgt en er fulltime voor gaat, dan is je inkomen op termijn onbegrensd. Dat is natuurlijk moeilijk voor te stellen, want dat zijn bedragen die voor jou en mij onbekend zijn. Wij willen je laten zien, hoe dat kan, en helpen je daarbij. Niet uit liefdadigheid, maar om zakelijke redenen, want we hebben jou nodig.
Kijk eens rond op deze site en mocht je interesse gewekt zijn, neem dan contact met mij op.
Is Nederland een land geworden van hyperindividualisten? Van mensen die vooral voor zichzelf zorgen? Niels de Jong en Rikko Voorberg, twee jonge predikanten, zien ook een tegenbeweging. Het was niet bepaald een compliment toen kardinaal Wim Eijk VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff vorige week een 'hyperindividualist' noemde. Het is de overtreffende trap van mensen die een neiging hebben om te handelen in een eigenzinnige manier, zonder te letten op de samenleving. Dat is de sociologische definitie. Vrij vertaald kun je zeggen dat de geestelijke in één woord de politicus afschildert als een egoïstische, hedonistische, kapitalistische, seksistische hufter. Dat geldt volgens Eijk niet alleen voor Dijkhoff. Half Nederland is verworden tot hyperindividualist. Nu is de katholieke kerk niet in de positie om met…
Jij snapt toch dat ik het voor dat salaris niet doe! Hoeveel grijze mannen moet ik nog spreken voor ik krijg wat ik verdien? Door zich kordater op te stellen, kunnen Nederlandse vrouwen het salarisgat met hun mannelijke collega's van gemiddeld 2513 euro per jaar overbruggen. ,,Ik stelde me op als een alfamannetje. Verbazingwekkend hoe snel het was geregeld.'' Vanaf deze week werken Britse vrouwen tot eind van het jaar in feite gratis. Omdat ze ruim 14 procent minder verdienen dan mannen, viel 'Equal Pay Day' - de dag waarop mannen evenveel hebben verdiend als hun vrouwelijke functiegenoten in het hele jaar - al afgelopen maandag. Ook in Nederland verdienen vrouwen nog steeds flink minder dan hun mannelijke collega's. Gemiddeld…
Wie zich verdiept in de toekomst van werk, kan niet om de onheilsprofeten heen. Pessimistische theorieën over baanloze groei en massale banenvernietiging, vooral in de middenklasse, voeren de boventoon. Het idee dat de opkomst van kunstmatige intelligentie, big data en robotisering de inkomensverdeling en de arbeidsmarkt op hun kop zullen zetten, heeft zich in de hoofden genesteld. Wat moet straks het werknemersleger dat zijn administratieve en routinematige baan weggeautomatiseerd ziet worden? Kan deze populatie wel het hoofd boven water houden in de zogeheten ‘gig economy’? Ook in het hoger onderwijs groeit het ongemak: welke garanties biedt eigenlijk nog een academische studie rechten, accountancy of economie in die digitale wereld? Welke nieuwe superspecialismen komen op? En met welke opleidingsrichting en vaardigheden…
Kunstmatige intelligentie - Enkele grote bedrijven met robots die straks al het werk doen en het geld verdienen. Wat betekent dat, niet ondenkbare, toekomstbeeld voor de functie van werk, geld en zingeving? Over zeven jaar voeren robots meer taken uit dan mensen, voorspelt het World Economic Forum. Ruim de helft van al het werk is volgens de non-profitorganisatie dan in handen van programmeerbare machines. Momenteel is dat zo'n 30 procent. Deze verwachte toename vraagt om een nieuwe benadering van de arbeidsmarkt. Hoe moeten we, met de opkomst van robots in ons achterhoofd, over werk gaan nadenken? Marli Huijer, hoogleraar publieksfilosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam: "Dankzij robots hoeven mensen in de toekomst maar vier uur per dag te werken, fantaseerde…
De Amerikaanse journalist Martin R. Schneider wisselde bij wijze van experiment stiekem van e-mail met zijn vrouwelijke collega Nicole Pieri. Hij geloofde zijn ogen niet toen hij zag wat er allemaal in zijn mailbox kwam als hij anderen iets voorstelde of vroeg. ,,Het was alsof ik in de hel was beland. Alles wat ik zei of voorstelde, werd in twijfel getrokken. Cliënten waar ik nooit last mee had gehad, waren opeens neerbuigend. Eentje vroeg zelfs of ik nog single was.'' Nicole had daarentegen 'de makkelijkste week van haar carrière', want iedereen respecteerde haar zonder dat ze dat moest afdwingen. Lees hier het oorspronkelijke artikel Als man sta je daar niet bij stil. Je denkt dat men hetzelfde reageert, of het…
Moederschap en carrière gaan prima samen Belle Derks (37) is een van de jongste vrouwelijke hoogleraren van Nederland. Ze wil meer vrouwen in de top, te beginnen aan de universiteit. Moederschap en carrière gaan prima samen. In deeltijd is het hoogste niet haalbaar? 'Dat vind ik kortzichtig.' In de jaren van de economische crisis is de emancipatie in de versukkeling geraakt. Aan het thuisfront, maar vooral op de werkvloer. Vrouwen verdienen nog altijd minder en klimmen minder snel op naar hogere functies. Het is tijd om aan de onderhandelingstafel van informateur Edith Schippers slagen te maken, zegt de jonge hoogleraar Belle Derks. Derks maakte zich de afgelopen maanden met demissionair minister Jet Bussemaker (OCW) sterk voor meer vrouwen in de…
Naast het klimaat is er het gigaprobleem hoe het groeiend aantal mensen zonder vast werk in de toekomst een fatsoenlijk inkomen krijgt en een gevoel van eigenwaarde kan behouden. Er zal een deltaplan moeten komen, waarvan een basisinkomen een hoofdbestanddeel is. Dat betoogt Sytze Faber (oud-hoofdredacteur van Friesch Dagblad, politicoloog, columnist). Automatisering en robotisering hebben ertoe geleid dat bijvoorbeeld een autofabriek tegenwoordig met 90 procent minder werknemers toe kan dan tien, twintig jaar geleden. Een onomkeerbare, wereldwijde ontwikkeling. Er komen steeds minder vaste, reguliere banen. Het Internationaal Monetaire Fonds stelde dezer dagen vast - en bevestigde daarmee in het voorbijgaan ook het gelijk van Piketty - dat van het nationaal inkomen steeds meer naar kapitaalbezitters gaat en steeds minder naar…