Het barst van de ‘onzinbanen’. Tenminste dat vindt de Amerikaanse hoogleraar antropologie David Graeber (57). Zijn remedie: meteen afschaffen die bullshit jobs. ,,Ga iets écht leuks doen met je tijd.’’
Wat doet Peter ‘van de elfde’ nu eigenlijk heel de dag? En Maria…? David Graeber, hoogleraar antropologie op de London School of Economics, heeft eerlijk gezegd geen flauw idee. En het zou hem niets verbazen als het tweetal het zelf ook niet weet.
Waarschijnlijk zou ook niemand Peter en Maria missen als ze niet op het werk zouden verschijnen. Daar kunnen ze zelf overigens niets aan doen: hier is heel de samenleving verantwoordelijk voor. Nadat automatisering de mens veel van het werk uit handen nam, hebben we volgens Graeber met zijn allen besloten om die ‘onzinbanen’ te scheppen.
Ga maar na: financiële dienstverlening, telemarketing, ondernemingsrecht, onderwijs- en zorgadministratie, personeelszaken en public relations. Zouden we in opstand komen als deze banen zouden verdwijnen? Echt niet. Het is veel waarschijnlijker dat we het niet eens zouden doorhebben. Maar een staking van vuilnisophalers, kinderopvang, onderwijzers, schoonmakers en verplegend personeel is heel andere koek. Die zou het dagelijks leven totaal ontwrichten.
Het essay On the Phenomenon of Bullshit Jobs van Graeber sloeg vijf jaar geleden in als een bom. Ook omdat de Amerikaanse hoogleraar met ontnuchterende cijfers op de proppen kwam: het aantal werknemers in management, administratie, sales en dienstverlening is in de Verenigde Staten tussen 1910 en 2000 namelijk verdrievoudigd. Van een kwart naar maar liefst driekwart (!) van de beroepsbevolking.
Graeber werd na zijn essay bedolven onder de reacties. Vooral van mensen die zo’n onzinbaan hadden en wilden delen ‘hoe vreselijk ze hun werk vonden’. Hij bundelde de getuigenissen in het boek Bullshit Jobs (2018), waarin hij ook de opkomst en de herkomst van de onzinbanen probeert te duiden en er een oplossing voor verzint.
Hoe zijn de eerste reacties?
,,Mensen herkennen zichzelf in de verhalen. Het is een vreemd automatisme dat bedrijven graag groeien en het belangrijk vinden om veel werknemers te hebben, zonder echt werk voor al die mensen te hebben. Veel mensen kunnen hun werk in twee uur op een dag doen en ook vanuit huis. Dat wordt niet geaccepteerd. Je leidinggevende wil je zien, ook al zit je heel de dag kattenfilmpjes te kijken en Facebook te verversen. Bazen hebben het idee dat ze jouw tijd hebben gekocht. Als jij jouw werk in twee uur af hebt, vinden ze dat ze recht hebben op die overige zes uur. Ook al hebben ze geen werk voor je. Dan moet je maar iets verzinnen.”
In het boek besteedt u veel tijd aan het definiëren van een ‘onzinbaan’. Essentieel is, zo stelt u, dat de werknemer zijn werk onzin moet vinden.
,,Ja, het is niet aan mij om per baan te bepalen wat de toegevoegde waarde is. Er zijn genoeg mensen die mijn baan ook onzin vinden. Het gaat erom wat de werknemer vindt en die ziet heel vaak dat hij of zij echt niks toevoegt aan de maatschappij. Bij jullie in Nederland vindt 40 procent van de werknemers hun werk zinloos (onderzoek van Schouten & Nelissen onder 1900 werknemers in 2017, red.). En daar krijg je heel ongelukkige mensen van.”
Waarom blijven we dit soort onzinbanen verzinnen en blijven mensen de banen aannemen als ze het vreselijk vinden?
,,Het is cultureel bepaald. In de christelijke wereld geldt het idee dat de mens moest lijden. Na het verstoten van Adam en Eva uit het paradijs moesten ze in het zweet des aanschijns werken. Daarnaast was het vroeger zo dat een jongeling in de leer ging, een vak en discipline aanleerde en daarna op eigen benen mocht staan. Werken voor een baas was een manier om volwassen te worden, inmiddels zijn we blijven hangen in die fase. We mogen alleen nog voor een baas werken en in de spaarzame tijd die we vrij hebben, kunnen we nog wat leuke gadgets kopen.”
U schrijft dat u liever geen oplossing geeft, omdat iedereen dan alleen nog over de haalbaarheid van uw oplossing praat en niet meer over het probleem. Toch pleit u voor het basisinkomen als ideale oplossing. ,,Als er een basisinkomen is, zullen heel veel mensen ontslag nemen bij hun onzinbaan. Als je iedereen hetzelfde inkomen geeft en je stelt daar geen voorwaarden aan, dan raken we ontzettend veel bureaucratie kwijt. Inderdaad, de werknemers in die bureaucratie raken dan hun baan kwijt, maar dat scheelt de maatschappij ook weer geld. En dankzij dat basisinkomen kunnen die mensen het werk gaan doen wat ze wél nuttig of leuk vinden. Ze zullen zich wellicht op hun hobby gaan storten en je krijgt er vast wel veel middelmatige kunstenaars en muzikanten voor terug. Maar waarom zou dat slechter zijn dan nu, wanneer al deze mensen heel de dag twitteren en kattenfilmpjes kijken?”
U pleit dus feitelijk voor mínder werkgelegenheid? ,,Zowel linkse als rechtse politici roepen altijd om meer banen. Ze zeggen er nooit bij wat voor banen dan. Wat hebben we aan meer onzinbanen? Als je werkt, draag je een steentje bij aan de maatschappij, zeggen politici. Maar dat is helemaal niet zo. Een enorme groep werknemers draagt helemaal niks bij aan de maatschappij.”
De redactie is benieuwd: wie herkent zich in het verhaal van David Graeber? Wie heeft een ‘bullshit job’, werk dat niks toevoegt aan de maatschappij? Mail je gegevens en baanomschrijving naar ons. We zullen contact opnemen om je ervaringen (al dan niet anoniem) te gebruiken voor een vervolgverhaal.
We hebben allemaal wel eens een dagje dat het niet helemaal lekker gaat. Zeg maar gerust: helemaal niét lekker. Je hebt te weinig geslapen en als je wekker gaat is je eerste gedachte ‘Getver, werken, geen zin’. Je sluit aan in de file naar je werk en als je met een diepe zucht het kantoor binnenloopt heeft iedereen ook nog direct iets te zeuren. Echt zo’n typische baaldag. En ja, natuurlijk dan ga je op zo’n moment twijfelen of je wel echt gelukkig wordt van dit werk. Niets om je zorgen over te maken; zelfs mensen met een absolute droombaan hebben wel eens zo’n moment. Elke dag ellende is niet ok Maar als dit je iedere dag beleeft en er…
Jij snapt toch dat ik het voor dat salaris niet doe! Hoeveel grijze mannen moet ik nog spreken voor ik krijg wat ik verdien? Door zich kordater op te stellen, kunnen Nederlandse vrouwen het salarisgat met hun mannelijke collega's van gemiddeld 2513 euro per jaar overbruggen. ,,Ik stelde me op als een alfamannetje. Verbazingwekkend hoe snel het was geregeld.'' Vanaf deze week werken Britse vrouwen tot eind van het jaar in feite gratis. Omdat ze ruim 14 procent minder verdienen dan mannen, viel 'Equal Pay Day' - de dag waarop mannen evenveel hebben verdiend als hun vrouwelijke functiegenoten in het hele jaar - al afgelopen maandag. Ook in Nederland verdienen vrouwen nog steeds flink minder dan hun mannelijke collega's. Gemiddeld…
De kerst staat voor de deur en ik heb het gevoel dat we in een perfect storm aan het geraken zijn. Mensen stapten dit jaar in bitcoin uit angst om iets te missen. Nu de bitcoin hard is gedaald, is iedereen weer in rep en roer of ze zouden bijkopen. Urenlang staren mensen naar hun schermpje om hun coin te zien bewegen. Ze zwalken van euforie naar teleurstelling en twijfel. Alle informatie over bitcoin wordt gevreten als zoete koek. Vooral de verhalen die een goed gevoel geven over de aankoop. Als ik een column schrijf met kritiek op bitcoin komen er honderd boze mensen virtueel op mij afgestormd. Zij willen niets weten over de kans dat het misgaat. Als autoriteiten…
De AOW-leeftijd gaat in stappen omhoog naar 66 jaar in 2018 en 67 jaar in 2021. Vanaf 2022 is de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting. In 2022 wordt de AOW-leeftijd 67 jaar en 3 maanden. U ontvangt uw eerste AOW-pensioen vanaf de dag waarop u uw AOW-leeftijd bereikt. Uw AOW-leeftijd hangt af van uw geboortedatum. Bent u geboren na 30 september 1955? Dan is uw exacte AOW-leeftijd nog niet bekend. Maar deze is minimaal 67 jaar en 3 maanden. Check jaarlijks in januari uw AOW-leeftijd. U weet 5 jaar van te voren wanneer u AOW krijgt. De AOW-leeftijd die wij tonen is een geschatte leeftijd. Voorbeeld Uw geboortedatum: 01-10-1977 U krijgt naar verwachting uw AOW pensioen vanaf 1-1-2048 Uw geschatte…
Werknemers zijn slecht af bij het nieuw voorgestelde ontslagrecht, waarschuwt Arend van Wijngaarden, waarnemend voorzitter van het CNV. De wijziging van het ontslagrecht in de Wet Arbeidsmarkt in balans zou volgens D66-minister Koolmees van sociale zaken een kleine aanpassing zijn. Het tegendeel is waar: het ontslaan van werknemers wordt hiermee makkelijker dan ooit. Relatief beperkte feiten en misstappen kunnen al reden zijn voor ontslag. En dat tegen een lage vergoeding. Een flinke afbraak van de ontslagbescherming dus. Het huidige ontslagrecht komt voort uit de Wet Werk en Zekerheid van het kabinet-Rutte II uit 2013, waarmee de zogeheten kantonrechtersformule verleden tijd werd. Met deze wet werd een gesloten stelsel van acht ontslaggronden ingevoerd. Om een werknemer te kunnen ontslaan moet een van die…
In 2016 werkte ongeveer 16% van de werknemers geregeld of gewoonlijk van thuis uit, een getal dat omhooggetrokken werd door werknemers met een diploma hoger onderwijs waarvan een vierde regelmatig thuiswerkt. Wil jij ook graag een job die je van thuis uit kunt doen? Dan heb je misschien interesse in de volgende functies. (Bron: Vacature.com)
Het consumentengedrag verandert snel en mede door social media vooral fundamenteel. Het is geen geheim meer dat het traditionele push model waarin je als consument producten koopt vanuit advertising volledig op de schop gaat. De macht ligt nu nadrukkelijk bij de consument die alleen nog ontvankelijk is voor echt betrouwbare informatie. En juist vanwege deze betrouwbaarheid speelt het sociale netwerk een belangrijke rol. Zou het niet zo zijn dat juist de sociale component de basis vormt voor nieuwe retail concepten? En wat betekenen deze ontwikkeling en waar ligt dan de toekomst voor “effectieve” productmarketing? Ik denk dat de toekomst ligt in een nieuwe vorm van retailing die niet meer opereert vanuit het traditionele schap maar juist via persoonlijke aanbevelingen. Marketeers…
Of vrouwen hun eigen broek kunnen ophouden, vinden we niet zo belangrijk De meeste vrouwen voelen niet de noodzaak om economisch zelfstandig te zijn in een relatie. Ook hun partners vinden dat niet zo belangrijk. ‘Als ze de boodschappen betaalt, vind ik het al goed.’ Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft voor het eerst onderzocht welke betekenis vrouwen en mannen hechten aan betaald werk en een eigen inkomen voor vrouwen. Volgens de Emancipatiemonitor van datzelfde SCP neemt de emancipatie op veel vlakken toe – vrouwen zijn hoger opgeleid, dat moeders werken vinden we belangrijk, en vrouwen zijn zelfs eindelijk meer uur per week gaan werken – behalve op één gebied: dat ze financieel hun eigen broek kunnen ophouden. Slechts zes op de…
Zonder dat we het zelf in de gaten hadden, lijkt het alsof we een tovertruc hebben gedaan. Vijf jaar geleden kwam ons boek uit en het werd enthousiast ontvangen. We kregen blije e-mails van lezers, en in online boekwinkels scoorden we iets minder dan vier uit vijf sterren. Het boek kreeg een tweede en een derde druk en toen zagen we iets geks gebeuren: de gemiddelde beoordeling van het boek steeg. Bij de tiende druk hadden we al vier sterren en laatst, toen we op een lome zomerdag weer eens keken, scoorden we (bij de vijfentwintigste druk!) bijna vijf sterren. Voor precies hetzelfde boek! Er is niks aan veranderd! We leerden een belangrijke les, namelijk wat mensen allemaal van je…
